“Uống nước nhớ nguồn” từ xưa đến nay luôn là nét văn hóa truyền thống đẹp của người Việt. Theo đó, nét văn hóa này nhắc nhở mỗi người con Việt phải luôn tôn trọng cũng như hiếu kính với người lớn tuổi, đặc biệt là đối với người đã khuất. Vì vậy, để tưởng nhớ người đã khuất, các gia đình Việt thường làm mâm cơm cúng giỗ với mong muốn cầu cho người đã khuất sớm siêu thoát và mỉm cười nơi suối vàng.
Cũng chính bởi lý do này mà đây được xem là một trong những nghi lễ vô cùng quan trọng trong năm. Vậy mâm cơm cúng giỗ được chuẩn bị như thế nào để tươm tất và trọn vẹn nhất? Những chia sẻ sau đây của Xưởng sản xuất gốm sứ Đại Việt sẽ mang đến cho các bạn câu trả lời chi tiết và đầy đủ nhất, giúp bạn – một nàng dâu mới sẽ ghi được điểm tuyệt đối trong mắt mọi người nhé!
Ý nghĩa tâm linh đặc biệt của ngày giỗ
Danh mục
Một trong những nét đẹp văn hóa của người Á Đông được lưu giữ từ đời này sang đời khác đến tận ngày nay đó chính là nghi lễ cúng giỗ. Vì vậy, ngày giỗ có ý nghĩa vô cùng quan trọng và thường trong gia đình sẽ không thể quên được ngày này. Bên cạnh đó, vào ngày giỗ này, các gia chủ sẽ phải chuẩn bị mâm cơm cúng giỗ đầy đủ và tươm tất nhất dù là mâm cơm đơn giản hay sang trọng.
Mâm cơm cúng giỗ này là biểu trưng cho tấm lòng thành kính, sự biết ơn và thương xót, tưởng nhớ đến người đã khuất trong gia đình. Đồng thời, đây cũng là dịp để con cháu sum vầy, quây quần bên nhau, cùng nhau chia sẻ tình cảm và tiến hành bàn bạc để đưa ra quyết định tổ chức giỗ cho người đã khuất.
Những cột mốc giỗ quan trọng trong gia đình cần nhớ khi làm cơm cúng giỗ
Giỗ đầu (còn gọi là giỗ tiểu tường)
Giỗ đầu là ngày giỗ đầu tiên của người đã khuất sau 1 năm. Dù vậy, thời gian 1 năm chắc hẳn vẫn chưa đủ để người ở lại vơi đi nỗi đau cũng như sự thương nhớ đối với người đã khuất. Vì vậy, nghi lễ giỗ đầu thường được tổ chức khá long trọng và trang nghiêm, không khác như ngày chịu tang năm trước, con cháu vẫn mặc tang phục trong ngày giỗ đầu này.
Giỗ hết (còn gọi là giỗ đại tường)
Giỗ hết là ngày giỗ sau 2 năm của người mất. Vào ngày này, con cháu vẫn sum họp đầy đủ nhưng nỗi đau đã vơi đi nhiều so với ngày giỗ đầu. Mâm cơm cúng giỗ vào ngày này cũng được tổ chức khá cầu kỳ, cẩn thận và đầy đủ để thể hiện lòng thành kính cũng như sự nhớ thương của người còn sống đối với người đã mất.
Giỗ thường (cát kỵ)
Giỗ thường hay còn gọi là cát kỵ có nghĩa là ngày giỗ lành. Đây là ngày giỗ được tổ chức sau sau khi người mất đã mất được 3 năm. Trong ngày giỗ này, không khí trong gia đình đã bớt ảm đạm, sầu thương hơn đồng thời gia chủ cũng mời ít khách hơn so với giỗ đầu, giỗ hết và thậm chí chỉ là sự quây quần đầy đủ của những thành viên trong gia đình.
Ngày giỗ này của người mất thường sẽ được duy trì đến hết 5 đời sau đó. Bởi theo quan niệm tâm linh của người xưa, sau thời gian 5 năm này, linh hồn của người quá cố sẽ được siêu thoát và đầu thai làm kiếp người nên sẽ không hậu thế về sau không cần thiết phải cúng giỗ nữa.
Mâm cơm cúng giỗ trong gia đình đơn giản và đầy đủ
Mâm cơm cúng giỗ ở miền Bắc
Ở miền Bắc nước ta, mâm cơm cúng giỗ thường được thực hiện khá đơn giản tuy nhiên vẫn đảm bảo được sự đầy đủ và trọn vẹn để dâng lên người đã khuất trong gia đình. Theo đó, trong mâm cơm dùng để cúng giỗ ở miền Bắc sẽ bao gồm những món cơ bản như sau:
- Cơm trắng
- Xôi gấc (hoặc có thể nấu xôi đỗ, xôi vò, chè đường)
- Một con cua và một quả trứng gà luộc cùng bày trên 1 chiếc đĩa
- Gà luộc (hoặc có thể chọn thay bằng thịt lợn luộc nếu không có gà)
- Giò chả
- Canh măng nấu với giò lợn
- Lòng gà xào dứa
Để mâm cỗ cúng thêm phần hấp dẫn và đa dạng các món ăn, gia chủ có thể dành thêm thời gian để chuẩn bị những món ăn khác như nộm hay nem rán, trứng rán,….cũng như một số món tùy thích khác. Ngoài ra, gia chủ cũng có thể sử dụng các món ăn là đặc sản của vùng miền mình để bày trên mâm cơm cúng giỗ.
Mâm cơm cúng giỗ ở miền Nam
Với phong tục và thói quen sinh hoạt khác với người miền Bắc nên mâm cơm cúng giỗ của người miền Nam cũng có sự khác biệt hơn. Theo đó, trong mâm cơm cúng ngày giỗ, gia chủ người miền Nam sẽ chuẩn bị những món ăn như sau:
- Món kho: thường sẽ là các món như thịt heo, cá lóc kho với nước dừa thơm ngon
- Thịt luộc
- Món hầm
- Món xào: có thể là xào chua, mặn hay ngọt tùy theo từng gia đình, tuy nhiên tuyệt đối không sử dụng các loại thịt rừng
Mâm cơm cúng giỗ ở miền Trung
Người miền Trung có một đặc điểm chung đó là khá cầu kỳ trong các món ăn trong thờ cúng, đặc biệt là người Huế (do sự ảnh hưởng lâu đời của văn hóa cung đình Huế). Vì vậy, mâm cơm cúng giỗ ở miền Trung thường được chuẩn bị rất cầu kỳ, chu đáo. Theo đó trên mâm cơm cúng ngày giỗ, các món ăn sẽ được phân thành 4 loại đó là: món canh, món xào, món từ tôm cá và các món từ thịt. Cụ thể, thực đơn trong mâm cúng này được mang đến như sau:
- Thịt gà bóp chua ngọt cùng với các loại rau thơm
- Thịt lợn quay
- Bánh tráng ram
- Nem chả
- Canh bún giò heo hay nấu với lòng vịt, gà
- Canh mướp đắng nhồi thịt
Với những mâm cơm cúng giỗ vừa được tham khảo trên đây, chắc hẳn bạn cũng dễ dàng nhận ra sự khác nhau trong mâm cơm cúng giữa miền Bắc, miền Trung và miền Nam. Do vậy, tùy vào điều kiện kinh tế cũng như ý định tổ chức của gia chủ mà ngày giỗ có thể được tổ chức đơn giản, tiết kiệm hay sang trọng, tốn kém.
Tuy nhiên, dù bận rộn như thế nào, bạn chắc chắn cũng không được quên được ngày quan trọng và đặc biệt này đối với những người đã khuất trong gia đình. Hãy thể hiện lòng thành kính, sự biết ơn và nhớ thương tới những người đã khuất bằng mâm cơm cúng giỗ đủ đầy và trọn vẹn mà gomdaiviet.vn đã chia sẻ trong bài viết trên đây nhé!
Bài viết liên quan
