Câu đối thờ cúng tổ tiên hay gia tiên cùng với hoành phi là một kiến trúc thường được dùng để trang trí khu ban thờ. Câu đối thờ cúng tổ tiên có ý nghĩa tâm linh vô cùng quan trọng, thường được đặt trong các nhà thờ họ hoặc từ đường. Bạn đã biết ý nghĩa của việc trang trí hoành phi câu đối này và những câu đối hay nhất? Hãy cùng Gốm Đại Việt tìm hiểu thêm qua bài viết sau.
Ý nghĩa của việc treo hoành phi câu đối
Danh mục
Câu đối đã xuất hiện tồn tại rất lâu trong văn hóa của người châu A. Câu đối là thể loại văn biền ngẫu gồm hai vế đối nhằm biểu thị một suy nghĩ, quan điểm, cảm xúc của tác giả trước một sự việc hay hiện tượng nào đó trong đời sống. Câu chữ trong hai vế đối cần phải cân xứng và có ý nghĩa tương trợ nhau tạo nên một quan điểm, ý nghĩa chung cho cả câu.
Những câu đối cổ đã có từ lâu cũng chính là ý kiến, quan điểm và mong muốn mà thế hệ ông bà, tổ tiên đi trước truyền đến thế hệ đời sau. Đây cũng có thể là những lời chúc tụng, những ước vọng hoặc nhưng lời thể hiện sự tôn kính, lòng biết ơn của con cháu đối với gia tiên và những người đã khuất.
Câu đối thờ gia tiên hay còn được biết đến là câu đối thờ phụng. Câu đối truyền thống chủ yếu được viết, chạm khắc bằng chữ hán trên bức hoành phi. Chữ Hán thường theo 3 kiểu cơ bản là chữ chân 真, chữ thảo草 và chữ triện 篆. Ngoài ra hiện nay còn có câu đối được Việt hóa viết bằng chữ Nôm để trở nên gần gũi hơn đối với các bạn trẻ. Câu đối Việt thì thường được viết trên các cuốn thư treo 2 bên ban thờ.
Tại sao nên sử dụng hoành phi, câu đối thờ cúng tổ tiên
Hoành Phi câu đối cũng là dạng câu đối thờ cúng tổ tiên được sử dụng phổ biến nhất tại các vùng đồng bằng, miền núi Bắc Bộ và Trung Bộ. Những lý do mà mỗi người dân Việt đều nên trang trí hoành phi câu đối trong khu vực thờ cúng tổ tiên:
- Bàn thờ là nơi để hội đồng gia tiên về ngự mỗi dịp rằm, đầu tháng hay giỗ chạp, lễ, tết hàng năm. Bàn thờ cần được chăm chút cẩn thận thể hiện sự thành tâm đến với các bậc bề trên. Vì vậy, nhiều gia đình hiện nay đã lựa chọn việc treo câu đối giúp không gian thờ cúng của gia đình trở nên trang trọng và uy nghiêm hơn
- Treo câu đối thờ gia tiên còn nhằm nhắc nhờ con cháu về đạo lý “uống nước nhớ nguồn” tốt đẹp của người Việt. Đặc biệt, nếu bạn chọn được câu đối hay thể hiện được mong ước của mình cùng với việc trang trí câu đối đúng phong thủy còn giúp gia đình bạn có thêm nhiều may mắn, phúc lộc, phú quý trong đời sống và công việc.
Ngoài những câu đối thờ cúng tổ tiên, còn có nhiều loại câu đối khác như câu đối trang trí bàn thờ Phật, câu đối khắc lăng mộ, câu đối chữ Hán bàn thờ mẫu.
Câu đối thờ cúng tổ tiên được sử dụng nhiều nhất
Dưới đây là danh sách 10 mẫu câu đối chữ Hán thờ cúng tổ tiên hay và có ý nghĩa sâu sắc thường được sử dụng ở nhà thờ dòng họ:
| Chữ Hán | Phiên âm | Dịch nghĩa |
| 德大教傢祖宗盛
功膏開地後世長 |
Đức đại giáo gia tổ tiên thịnh,
Công cao khai địa hậu thế trường. |
Công cao mở đất lưu hậu thế
Đức cả rèn con rạng tổ tông. |
| 本根色彩於花叶
祖考蜻神在子孙 |
Bản căn sắc thái ư hoa diệp
Tổ khảo tinh thần tại tử tôn |
Sắc thái cội cành thể hiện ở hoa lá
Tinh thần tổ tiên trường tồn trong cháu con |
| 木出千枝由有本
水流萬派溯從源 |
Mộc xuất thiên chi do hữu bản,
Thuỷ lưu vạn phái tố tòng nguyên |
Cây chung nghìn nhánh sinh từ gốc
Nước chảy muôn dòng phát tại nguồn |
| 欲求保安于後裔
須凭感格於先灵 |
Dục cầu bảo an vu hậu duệ
Tu bằng cảm cách ư tiên linh |
Nhờ Tiên tổ anh linh phù hộ
Dìu cháu con tiến bộ trưởng thành |
| 百世本枝承旧荫
千秋香火壮新基 |
Bách thế bản chi thừa cựu ấm
Thiên thu hương hỏa tráng tân cơ |
Phúc xưa dày, lưu gốc cành muôn thủa
Nền nay vững, để hương khói nghìn thu |
| 德承先祖千年盛
愊荫兒孙百世荣 |
Đức thừa tiên tổ thiên niên thịnh
Phúc ấm nhi tôn bách thế gia |
Tổ tiên tích Đức ngàn năm thịnh
Con cháu nhờ ơn vạn đại vinh. |
| 祖德永垂千载盛
家风咸乐四时春 |
Tổ đức vĩnh thuỳ thiên tải thịnh
Gia phong hàm lạc tứ thời xuân |
Đức Tổ dài lâu muôn đời thịnh
Nếp nhà đầm ấm bốn mùa Xuân. |
| 祖功開地光前代
宗德栽培喻后昆 |
Tổ công khai địa quang tiền đại;
Tông đức tài bồi dụ hậu côn. |
Tổ tiên công lao vang đời trước
Ông cha đức trí tích lớp sau |
| 祖功開地光前代
宗德栽培喻后昆 |
Tổ công khai địa quang tiền đại;
Tông đức tài bồi dụ hậu côn. |
Tổ tiên công lao vang đời trước
Ông cha đức trí tích lớp sau |
| 上不负先祖贻流之庆
下足为後人瞻仰之标 |
Thượng bất phụ tiên tổ di lưu chi khánh
Hạ túc vi hậu nhân chiêm ngưỡng chi tiêu |
Trên nối nghiệp Tổ tiên truyền lại,
Dưới nêu gương con cháu noi theo. |
Mẫu đối bàn thờ gia tiên chữ Nôm
Ngoài ra bạn có thể tham khảo thêm 10 mẫu câu đối chữ Nôm sau:
- Họ hàng tôn quý công danh muôn thuở chẳng phai màu
Tổ miếu thiêng liêng phúc đức nghìn thu còn tỏa sáng.
- Noi gương tiên tổ truyền thống anh hùng muôn thuở thịnh
Nối nghiệp ông cha phát huy khí thế vạn đời vinh.
- Lấy trung hiếu trì gia bền vững
Dùng đức nhân xử thế lâu dài.
- Muôn thuở công thành danh hiển đạt
Nghìn thu đức sáng họ phồn vinh.
- Phúc ấm trăm năm Tổ tiên còn để lại
Nề nếp gia phong con cháu phải giữ gìn.
- Nhờ thọ đức ông cha đã dựng
Đạo tôn thần con cháu đừng quên.
- Chất chứa nghĩa nhân nghìn thuở thịnh
Trau dồi phúc đức vạn đời tươi.
- Ơn dưỡng dục sau tựa biển Đông
Nghĩa sinh thành cao hơn non Thái.
- Thượng bất phụ tiên tổ di lưu chi khánh
Hạ túc vi hậu nhân chiêm ngưỡng chí tiêu
- Phụng sự tổ tiên hồng phúc đến
Nuôi dạy con cháu hiển vinh về.
Lời kết
Việc chọn được một câu đối thực sự ý nghĩa và phù hợp với gia tiên dòng họ nói chung và gia đình bạn nói riêng, bạn nên đến gặp các chuyên gia về chữ Hán Nôm hoặc thầy đồ để xin chữ và câu đối. Hy vọng với những chia sẻ trên, bạn đã hiểu thêm và tìm ra được những câu đối thờ cúng tổ tiên tâm đắc cho mình.
Gốm Đại Việt là thương hiệu chuyên cung cấp đồ thờ gốm sứ Bát Tràng cao cấp. Bạn có thể liên hệ website: gomdaiviet.vn để được tư vấn chi tiết về các sản phẩm và mua hàng.
Bài viết liên quan
