Cách trang trí bàn thờ ngày tết đơn giản & những điều kiêng kỵ cần tránh

Trang trí bàn thờ ngày tết là công việc mang nhiều ý nghĩa đặc biệt và quan trọng trong mỗi gia đình Việt từ xưa đến nay. Theo đó, việc dọn dẹp và trang trí bàn thờ tổ tiên ngày tết chính là nét văn hóa tâm linh đã được lưu giữ và truyền lại cho đến ngày hôm nay. Theo đó, bàn thờ chính là nơi để con cháu tưởng nhớ về ông bà tổ tiên, về những người đã khuất trong gia đình vào dịp đặc biệt như là ngày Tết. 

Vì vậy, cách trang trí bàn thờ ngày tết sao cho đơn giản mà vẫn giữ được tôn nghiêm, lễ nghi là điều được rất nhiều gia chủ quan tâm hiện nay. Hiểu được điều đó, Cửa hàng gốm sứ Bát Tràng Đại Việt với những chia sẻ hữu ích trong bài viết sau đây sẽ giúp các bạn có thêm kinh nghiệm trang trí bàn thờ ngày tết đúng chuẩn và bỏ túi những điều kiêng kỵ cần tránh để có một năm Tết ấm no, hạnh phúc. 

Hướng dẫn cách trang trí bàn thờ gia tiên vào ngày Tết 

Dọn dẹp bàn thờ gia tiên sạch sẽ, gọn gàng là việc làm giúp gia chủ bày tỏ lòng hiếu kính và biết ơn của mình đối với ông bà tổ tiên. Vì vậy, để biết cách dọn dẹp và trang trí bàn thờ gia tiên đúng chuẩn, các bạn có thể tham khảo những gợi ý sau đây: 

Dọn dẹp bàn thờ gia tiên 

Sử dụng khăn lau và chổi sạch riêng để quét dọn bàn thờ gia tiên mà không được dùng chung với những mục đích khác. 

Nước sử dụng lau bàn thờ cũng phải được sử dụng từ nguồn nước sạch, không dùng nước từ những nguồn ô nhiễm hoặc không rõ nguồn gốc. Bên cạnh đó để tốt nhất, các bạn có thể dùng nước mưa hoặc nước lá trầu không, nước lá gừng hoặc nước lá bồ đề để lau dọn bàn thờ. 

Nếu phụ nữ thường đảm nhận việc dọn dẹp nhà cửa thì việc lau dọn bàn thờ tổ tiên thường được ưu tiên cho những người đàn ông, con trai trong gia đình. Sở dĩ có quan niệm này là do cách nhìn cũng như quan niệm theo văn hóa truyền thống của người xưa. Tuy nhiên, ở nhiều gia đình hiện đại hiện nay, việc dọn dẹp, lau chùi bàn thờ tổ tiên không phân biệt các thành viên trong gia đình mà tất cả mọi người đều có thể cùng tham gia công việc này. 

Sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp các vật dụng trên bàn thờ 

Sau khi đã dọn dẹp, lau chùi bàn thờ gia tiên sạch sẽ, các bạn sẽ tiến hành sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp các vật dụng có trên bàn thờ. Theo đó, việc sắp xếp này có ý nghĩa vô cùng quan trọng bởi nó sẽ giúp gia chủ khi bày biện đồ lễ trên bàn thờ không làm che khuất đi tầm nhìn của các vị thần cũng như ông bà tổ tiên. 

Bày biện lễ cúng thật thành tâm, chu đáo 

Trên bàn thờ gia tiên, bát hương là vật phẩm sẽ được đặt chính giữa bàn thờ và lùi về phía sau đồng thời trên bát hương có cây trụ để cắm hương vòng. Cùng với đó, hai bát hương còn lại sẽ được đặt ở hai bên, cạnh bát hương chính để tạo nên tư thế tam đài. Ngoài ra, bên cạnh hai góc ngoài bao giờ cũng sẽ được bày biện hai cây nến hoặc hai cây đèn dầu với ý nghĩa tượng trưng cho mặt trời bên trái và mặt trăng bên phải. 

Khi cúng kiếng tổ tiên, đặc biệt là vào ngày tết, gia chủ có lúc phải thỉnh cầu, lúc phải sám hối và lúc này, việc cần làm đó chính là đốt nến, đốt đèn dầu hoặc thắp hương. Theo đó, những mong ước, nguyện vọng của gia chủ sẽ theo các vòng hương khói đến với ông bà tổ tiên trong gia đình. 

Dâng đầy đủ các lễ vật cúng gia tiên vào ngày tết 

Lễ vật dâng cúng lên bàn thờ gia tiên bao gồm quần áo, giấy tiền vàng, hoa quả tươi và một bình rượu ngon. Đồng thời xung quanh gia chủ cần chuẩn bị thêm bánh mứt để mang đến không khí ngày tết và giúp bàn thờ trở nên cân đối, đẹp mắt hơn. 

Đặc biệt, các bạn nên lưu ý khi dùng hoa để dâng lên bàn thờ gia tiên đó là phải sử dụng hoa tươi với các loại như hoa cúc, hoa lay ơn, hoa mai, hoa đào, hoa hồng, hoa huệ,…Những loài hoa này thường được sử dụng trong ngày tết ở cả ba miến Bắc, Trung, Nam của nước ta. 

Không những thế, mâm lễ cúng gia tiên cũng cần được bày biện một cách chu đáo, đầy đủ với những món ăn truyền thống của dân tộc thường được sử dụng vào ngày Tết như bánh chưng, bánh tét, mứt tết,… 

Mâm ngũ quả tươi trên bàn thờ gia tiên 

Cách trang trí bàn thờ ngày tết chắc chắn các gia chủ không thể để thiếu mâm ngũ quả tươi để dâng lên ông bà tổ tiên. Với mâm ngũ quả này, các gia chủ cần sắp xếp một cách cẩn thận, chu đáo và phù hợp với văn hóa thờ cúng của từng vùng miền. Theo đó, mâm ngũ quả cúng gia tiên của người miền Bắc sẽ khác với mâm ngũ quả cúng gia tiên của người miền Nam và người miền Trung. Do đó, tùy theo phong tục của từng vùng miền mà gia chủ có sự chuẩn bị hợp lý và thành tâm. 

Những điều gia chủ cần kiêng kỵ khi trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết 

Trang trí bàn thờ gia tiên, ngoài việc chú ý đến những yếu tố quan trọng, gia chủ cũng cần lưu ý đến những điều cần kiêng kỵ để tránh phạm phải những sai lầm trong thờ cúng. Theo đó, những điều kiêng kỵ gia chủ cần tránh khi trang trí bàn thờ gia tiên vào ngày tết bao gồm như sau: 

Bát hương cần được đặt ở vị trí chính giữa bàn thờ 

Trên bàn thờ tổ tiên, bát hương lớn nhất cần được đặt ở chính giữa với ý nghĩa tượng trưng cho tinh tú của đất trời. Đồng thời ở chính giữa bát hương có cắm cây trụ để cắm hương vòng. Ngoài ra, để tạo nên tư thế tam tài, gia chủ sẽ đặt hai bát hương nhỏ hơn ở hai bên đó là bên trái và bên phải của bát hương lớn. Góc ngoài cùng bàn thờ sẽ là nơi dùng để đặt hai cây đèn dầu hoặc hai cây nến với ý nghĩa tượng trưng cho mặt trăng và mặt trời trong vũ trụ. 

Chất liệu bát hương nên chọn loại bằng gốm sứ 

Gia chủ nên sử dụng loại bát hương thờ tổ tiên không có tay cầm. Cùng với đó, chất liệu bát hương tốt nhất mà gia chủ nên lựa chọn đó là bát hương làm bằng gốm sứ, sau đó đến chất liệu đồng và tuyệt đối không sử dụng bát hương làm bằng đá hoa cương. 

Không được xê dịch bát hương khi lau dọn, vệ sinh bàn thờ gia tiên 

Khi lau chùi, dọn dẹp bàn thờ gia tiên, gia chủ tuyệt đối không được xê dịch bát hương mà phải để nguyên vị trí cũ. Thay vào đó, để vệ sinh bát hương, gia chủ sẽ dùng khăn sạch, vắt ráo nước để lau nhẹ nhàng bát hương. Đồng thời khi dọn chân hương, gia chủ nên rút từng cây một cho đến khi còn lại 9 cây chân hương đẹp thì để lại chứ không nên rút toàn bộ chân hương trong bát hương. 

Với số chân hương đã rút, gia chủ sẽ đem hóa hàng và mang rải tro ở các sông, suối. Bởi nếu vứt ở những nơi này có nghĩa gia chủ đã thể hiện sự bất kính đối với ông bà tổ tiên nhà mình và điều này có thể mang đến những điềm xấu cho các thành viên trong gia đình. 

Sử dụng hoa tươi để trang trí bàn thờ 

Trang trí bàn thờ, gia chủ không nên chọn đặt chậu cây cảnh mà nên lựa chọn các loại hoa tươi mang ý nghĩa thờ cúng để bày biện lên bàn thờ. Đặc biệt, gia chủ nên lưu ý không dùng hoa nhựa để thờ cúng trên bàn thờ gia tiên bởi đây là điều vô cùng kiêng kỹ. 

Bên cạnh đó, gia chủ nên thắp hương bàn thờ gia tiên vào hai thời điểm phù hợp nhất trong ngày đó là buổi sáng và buổi tối. Đồng thời theo quan niệm của người xưa, nếu hương được thắp bay theo đường thẳng là tốt và ngược lại nếu cuốn theo vòng tròn sẽ là dấu hiệu không mang đến điều tốt lành. 

Một trong những điều thú vị mà gia chủ nên biết khi trang trí bàn thờ gia tiên đó là nếu bàn thờ thần tự nhiên bị bốc cháy thì đó chính là điềm báo may mắn. Ngược lại, nếu bàn thờ tổ tiên bỗng dưng bốc cháy thì lại là điềm báo xấu cho gia đình gia chủ. 

Thường xuyên lau dọn và hương khói cho bàn thờ tổ tiên 

Lau dọn, vệ sinh và hương khói cho bàn thờ tổ tiên là những điều gia chủ nên làm để thể hiện sự biết ơn và lòng thành kính của mình đối với ông bà tổ tiên cũng như những người đã khuất trong gia đình. Theo đó, nếu bàn thờ gia tiên hướng trực tiếp ra cửa chính thì gia chủ nên để đèn trên bàn thờ luôn sáng với mục đích thu hút năng lượng dương vào nhà. 

Dùng riêng khăn, chổi khi lau dọn bàn thờ gia tiên 

Khăn và chổi dùng để lau dọn, vệ sinh bàn thờ gia tiên luôn luôn phải được dùng riêng, không được dùng chung với mục đích khác trong gia đình. Bởi nếu hai vật dụng này được dùng chung sẽ mang ý nghĩa uế tạp, không phù hợp với nơi linh thiêng như bàn thờ. 

Vị trí chọn đặt bàn thờ 

Theo quan niệm trong phong thủy, gia chủ không được đặt bàn thờ gia tiên ở cuối lối đi trong nhà đặc biệt nếu đường đi lại có hướng đâm thẳng vào bàn thờ. Bởi vị trí này khi đặt bàn thờ gia tiên sẽ mang lại những điềm xấu, gây tổn hại đến cung tài lộc trong gia đình gia chủ. 

Đồ cúng lễ trên bàn thờ gia tiên 

Với mâm cúng lễ gia tiên trong ngày tết, tùy theo điều kiện kinh tế mà mỗi gia chủ chọn dâng lên bàn thờ gia tiên những đồ lễ với số lượng, chất lượng khác nhau nhưng luôn đầy đủ rượu, hoa quả tươi, xôi chè, vàng hương, cỗ mặn,…cùng với một chén nước tinh khiết và tốt nhất gia chủ nên dùng bằng nước mưa. 

Tuy nhiên với những trường hợp gia chủ quá bận rộn và không có đủ thời gian để chuẩn bị tươm tất đồ lễ cúng gia tiên thì chỉ cần có những đồ lễ cơ bản như chén nước mưa, nén hương cùng với đĩa hoa quả tươi và vàng hương. Đồng thời khi làm lễ, gia chủ phải chuẩn bị đèn dầu hoặc nến để thắp. Ngoài ra, nén hương được thắp trên bàn thờ bao giờ cũng phải là số lẻ (một nén hoặc ba nén) và cắm các nén hương thật ngay ngắn, đẹp mắt. 

Với những chia sẻ thú mà gomdaiviet.vn đã mang đến trên đây, chắc hẳn các bạn đã có được những kinh nghiệm hữu ích về cách trang trí bàn thờ ngày Tết đơn giản và đúng chuẩn rồi phải không? Hy vọng những kinh nghiệm khi trang trí và thờ cúng tổ tiên này sẽ giúp gia đình bạn có một năm mới gặp thật nhiều may mắn, tài lộc thành công và hạnh phúc nhé!