“Thanh minh trong tiết tháng 3/Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh”, đây hai câu thơ nằm trong thi phẩm Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du. Đại ý hai câu thơ này như sau: Thanh minh diễn ra vào tháng 3 Âm lịch hàng năm, nhằm thăm mộ tổ tiên và du ngoạn cảnh quan. Trong truyền thống của người Việt thanh minh là một nghi lễ thờ cúng không thể bỏ qua trong năm. Tại bài viết sau đây Gốm sứ tâm linh Đại Việt sẽ cung cấp mẫu văn khấn cúng Thanh minh đến quý vị và các bạn.
Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Thanh minh đối với người Việt
Danh mục
Thanh minh hay còn gọi là Lễ tảo mộ là một trong những dịp Tết diễn ra hàng năm tại Việt Nam. Tết Thanh minh có nguồn gốc từ Trung Quốc nhằm tưởng nhớ và tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên và người đã khuất. Vào ngày này con cháu trong gia đình sẽ dâng hương, dâng hoa tại mộ phần tổ tiên hay người đã khuất nhằm bày tỏ tấm lòng hiếu thuận, cảm ơn công sinh thành, dưỡng dục. Vào ngày này con cháu sẽ tiến hành dọn dẹp phần mộ, nhỏ cỏ dại, quét bụi hoặc sơn lại mộ phần ông bà.
Tết Thanh minh tại Việt Nam được tổ chức vào ngày mùng 3 tháng 3 Âm lịch hàng năm. Vào ngày nay các gia đình thường làm món bánh trôi bánh chay nhằm dâng lên ông bà tổ tiên. Tết Thanh minh có nhiều tên gọi như Lễ tảo mộ, Tết Hàn thực, Tết bánh trôi, bánh chay. Tết Thanh minh diễn ra vào mùa xuân nên các gia đình thường kết hợp thăm mộ tổ tiên kết hợp vãn cảnh quan nên được gọi là Đạp thanh (dẫm lên cỏ non). Thông thường Thanh minh có thể diễn ra từ đầu tháng 3 và được tính cho đến ngày mùng 3 tháng 3.
Ngày nay Tết Thanh minh còn được xem là dịp để con cháu từ xa trở về thăm quê, ngày mà anh em, người thân gặp lại nhau. Ngày này giúp thế hệ con cháu sống ở thời hiện đại hướng về nguồn cội cũng như tìm hiểu thêm về truyền thống thờ cúng tín ngưỡng của dân tộc. Thanh minh cũng là nghi lễ thể hiện truyền thống hiếu thuận, uống nước nhớ nguồn của con cháu đời sau. Thông thường việc đi tảo mộ sẽ được diễn ra từ sáng sớm. Con cháu trong nhà sẽ dâng hương cũng như đọc văn khấn Thanh minh nhằm thể hiện lòng tôn kính.
Lễ vật cúng Tết Thanh minh
Tùy thuộc vào phong tục tập quán các vùng miền trong cả nước cũng như điều kiện kinh tế của các gia đình mà bạn có thể chuẩn bị lễ cúng Thanh minh. Vào ngày này các gia đình có thể chuẩn bị lễ vật chay hay mặn tùy theo sở thích và truyền thống. Lễ cúng Thanh minh thường không quá cầu kỳ, không cần mâm cao cỗ đầy hay lễ vật quá long trọng. Quan trọng nhất vẫn là lòng thành kính mà con cháu tưởng nhớ đến tổ tiên, ông bà.
Thông thường đối với lễ vật cúng tại mộ có thể lựa chọn một số món phổ biến cơ bản như: Hoa cúc hoặc hoa hồng, Hoa quả tươi, nước lọc, hương, vàng, trầu cau tươi,… Còn lễ cúng tại nhà có thể làm cơm mặn hoặc cúng xôi, bánh trôi, bánh chay. Tùy thuộc theo văn hóa, tục lệ và truyền thống vùng miền các gia đình có thể lựa chọn lễ vật cúng khác nhau cho phù hợp.
Nghi lễ cúng Tiết Thanh Minh
Sau khi chuẩn bị lễ vật và dâng lên ông bà tổ tiên, gia chủ trong nhà sẽ tiến hành nghi lễ cúng Tiết Thanh minh. Sau khi thắp hương và vái lại gia chủ có thể đọc bài văn khấn cúng Thanh minh để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên cũng như cầu xin Sức khỏe- Bình an.
Bài văn khấn Thanh Minh ngoài mộ
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con Kính lạy Hương linh………………(Hiển khảo, Hiển tỷ hoặc Tổ Khảo………….
Hôm nay là ngày. . ………….
Nhân tiết:………………………….
Tín chủ (chúng) con ……………………………
Ngụ tại:…………………….
Chúng con và toàn thể gia đình con cháu, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dầy, gây dựng cơ nghiệp của………….. chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh……. . .. …….. . …. . . lai lâm hiến hưởng.
Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ, tu sửa minh đường hậu quỷ cho thêm vững chắc. Nhờ ơn Phật Thánh phù trì, đội đức trời che đất chở, cảm niệm Thần linh phù độ, khiến cho được chữ bình an, âm siêu dương thái. Con cháu chúng con xin vì chân linh . . ……..Phát nguyện tích đức tu nhân, làm duyên, làm phúc cúng dâng Tin Bảo, giúp đỡ cô nhi quả phụ, tế bần cứu nạn, hiếu thuận tông nhân để lấy phúc này hướng về Tiên Tổ.
Cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều dữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quế hờ tươi tốt, cháu con vinh hưởng lộc trời, già trẻ nhuần ơn Phật Thánh.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.
Sau khi khấn xong, đợi hết 2/3 tuần hương thì đi lễ tạ các nơi, hóa vàng, xin lộc và mọi người trở về nhà làm lễ gia thần và gia tiên ở nhà.
Bài văn khấn Thanh Minh tại nhà
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
Con lạy gia tiên tiền tổ, họ hàng nội ngoại hai bên gia tộc họ…
Con lạy bà tổ cô ông mãnh, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia
Hôm nay là ngày… tháng… năm…
Nay con giữ việc phụng thờ tên là…, tuổi…, sinh tại xã…, huyện…, tỉnh… cùng toàn gia, trước bàn thờ gia tiên cúi đầu bái lễ.
Kính mời thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.
Kính dâng lễ bạc: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng phẩm vật lòng thành nhân dịp tiết Thanh Minh, kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và hưởng lễ.
Con thành tâm thành kính cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh, ông bà… phù hộ độ trì, đề tâm xếp nếp, vuốt ve che chở cho đại gia đình con bình an, thịnh vượng, ba tháng mùa hè chín tháng mùa đông đều mát mẻ, tốt tươi. Điều lành mang lại, điều dữ mang đi cho công việc của gia đình con đều thuận buồm xuôi gió, gặp nhiều may mắn.
Chúng con kính dâng lễ bạc tâm thành, cúi xin gia tiên chứng minh chứng giám cho lòng thành của toàn thể gia quyến.
Nam mô A di Đà Phật! (3 lần).
Gốm Đại Việt vừa cung cấp đến quý vị và các bạn nguồn gốc, ý nghĩa, các lễ vật cần chuẩn bị, nghi lễ và văn khấn Thanh minh tại nội dung bài viết trên đây. Thanh minh là dịp để bạn tỏ lòng hiếu kính với đấng bề, cảm ơn công sinh thành, dưỡng dục cũng như cầu mong bình an cho cả gia đình. Mong rằng với các thông tin mà chúng tôi đã cung cấp bạn đã có thêm các kiến thức hữu ích cho bản thân.
Bài viết liên quan
